ديبـاچه کتاب آیین تحقیق
بسم الله الرّحمن الرّحيم.
الحمد لِلّه ربّ العالمين، و صلّي الله علي جميع انبياء الله و رسله، سيّما أشرفهم و خاتمهم محمّد و آله الطّاهرين، الَّذين اذهب عنهم الرّجس و طهّرهم تطهيراً، لاسيّما بقيّة الله الاعظم، و لعنةالله علی اعدائهم والسّلام علينا و عليٰ عبادالله الصّالحين.
سلام و درود بر محمّد و خاندان پاک او، که با وجهی خرّمی و زيبايی به جهان می¬بخشند و با وجهی ديگر، بدی و ناروايی از جان و جهان می¬زدايند. جان تنها در سرايی آرام گيرد، که با نام زيبای آنان بدرخشد و طلعت دل آرای آنان رخ نمايد. پاک سرشتانی که قدّوسيان به وجودشان رشک برده و خداوند جان و جهان به وجودشان می¬نازد.
آنچه ويژگي و موجب امتياز انسان از حيوان می¬باشد «عقل» اوست، و فراورده¬ی عقل هم استدلال است و استدلال هم در صورتی با ارزش است که منطقی باشد. تاريخ منطق تدوينی با ارسطو فيلسوف بزرگ يونان باستان آغاز می¬شود، امّا تاريخ منطق تكويني با تاريخ بشر همراه است و هر جا بشری گام نهاده، عقل و استدلال را هم با خود همراه برده است.
ولی آنچه که ارسطو در مورد منطق نگاشته، تنها قواعدی است، که دانستن آن¬ها برای همه¬ی علوم لازم است، امّا ازآن¬جا که در هر علمی راه و روش بخصوصی هم هست، ازاين¬رو بعد از رنسانس قواعدی در مورد تحقيق در هر علمی هم نوشتند، که آيين تحقيق يا «مِتُدُلوژی» يا «روش-شناسی» نام دارد و در اين کتاب به بيان آن پرداخته می¬شود.
ضمناً در اين کتاب به آداب مطالعه، روش تحقيق، طبقه¬بندی علوم، طرز چيدن کتاب¬ها در کتابخانه و طرز تهيّه¬¬ی فيش و يادداشت ازکتاب¬ها و بالاخره روش نگارش پايان¬نامه و کتاب بيان می¬شود. باشد که در درجه¬ اوّل مورد قبول حق تعالی قرار گيرد و آن¬گاه برای خوانندگان آن مفيد واقع شود.
رحمت الله قاضيان