دیباچه کتاب زندگی اسلامی
ديبـاچه کتاب زندگی اسلامی
بسم ¬الله الرّحمن الرّحيم. الحمد لِلّه ربّ العالمين، و صلّي الله علي جميع انبياء الله و رُسُلِهِ، سيّما أشرفهم و خاتمهم محمّد و آله الطّاهرين، الَّذينَ اذهبَ عَنهم الرّجس و طهّرهم تطهيراً، لاسيّما بَقيّةَ الله الاعظم، وَ لَعنةالله عَلی اَعدائهم وَالسّلامُ عَلَينا وَ عَليٰ عِبادِ اللهِ الصّالِحين.
خداوند تبارک وتعالیٰ انسان را به کرامت اخلاق مخصوص گردانيده و او را از ميان همه¬ موجودات به جانشينی خود برگزيده: «اِنّی جاعِلٌ فی الاَرضِ خَليفَةً» (بقره¬30) وبر آدميان نيز تخلّق به اخلاق خداوندی واوصاف پروردگاری واجب داشته است؛ زيرا حکيم هيچ¬گاه کم¬خردی را جانشين خود نمی¬سازد و دانا، نادانی را به نيابت خويش برنمی¬گزيند؛ چنان¬که پيامبراعظم اسلام (ص) نيز فرموده: «تَخَلَّقوا بِاَخلاقِ اللهِ: به اخلاق خداوندی متخلّق شويد». (شرح اصول کافی صدرا، 1/227).
امام باقر (ع) فرموده است: هر بنده¬اي از بندگان خداوند، كه راه و رسم نيکويي در ميان مردم نهد، پاداشي همچون پاداش عمل كنندگان به آن راه و رسم نيکو خواهد داشت، بدون آن¬كه از پاداش عمل¬كنندگان به آن راه و رسم نيکو چيزي كم شود و هر بنده¬اي از بندگان خدا راه و رسم بدي نهد، او نيز گناهي همچون گناه عمل كنندگان به آن راه و رسم بد خواهد داشت، بدون اين¬كه از بار گناه عمل کنندگان به آن راه و رسم بد چيزی سبك¬تر شود. (ثواب الاعمال، ص 285)
از طرفی، تنها عملی مورد قبول و پسند درگاه حضرت حق واقع خواهد شد، که مطابق شرع انور اسلام باشد، نه اين¬که هر که عملی که دلش خواست و به نظرش نيکو آمد انحام دهد و اسم آن را دين و دينداری و انجام عمل نيک نهد؛ بلکه آن شرک و خودپرستی است؛ چنان¬که خداوند تبارک و تعالیٰ فرنوده است: «اَفَرَأيتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلهَهُ هَواهُ: آيا ديده¬ای کسی که هوای نفسش را خدای خويش قرار دهد؟» (جاثیه، 24)
بنا بر اين آيات و احاديث و آيات و احاديث ديگر، بر هر انسان عاقلی فرض است، تا می¬تواند، هم خود به برنامه¬ها و دستورات تنها کتاب آسمانی تحريف نشده يعنی قرآن کريم و فرمايشات پيامبر اکرم اسلام (ص) و ائمّه¬ی معصومين (ص) عمل کند و هم ديگران ـ مخصوصاً خانواده و بستگانش ـ را به معروف¬ها و نيکی¬ها امر و از منکرات و ناشايست¬ها نهی نمايد، تا اجتماعی سالم، مؤمن، اهل ايثار و گذشت و نسبت به يکديگر مهربان و دلسوز و به قول معروف امام زمانی داشته باشيم؛ يعنی اجتماعی که با تشکيلش خدای تعالیٰ به آن مُصلح جهانی اجازه دهد ظهور کند و آخرين جرثومه¬های فساد و فحشا را از اجتماع بَرکَنَد و به قول احاديث دنيا را پر از عدل و داد کند؛ همان طوری که پر از ظلم و ستم شده است.
خداوند تبارک و تعالیٰ راجع به انسان در مدحی شبيه ذم می¬فرمايد: «لَقَد خَلَقنَا الاِنسانَ فی اَحسَنِ تَقويمٍ؛ ثُمَّ رَدَدناهُ اَسفَلَ السّافِلينَ: ما انسان را در نيکوترين ترکيب و صورت آفريديم؛ سپس او را به مرتبه¬ای پست¬تر از همه پست¬ترها بازگردانديم». (تين 5 و 4) به وی يادآور می¬شود، که انسان را به نحوی خلق کرده، که به مرتبه احسَن تقويمی که انسان را بر آن آفريده برسد؛ ولی اگر طريق نادانی و گمراهی بپيمايد، در اسفل السّافلين و نگون¬بختی سقوط می¬کند.
اينک در اين کتاب شمّه¬ای از اخلاق و رفتار نيک برگرفته از آيات قرآن کريم و روايات پيامبر اعظم اسلام (ص) و جانشينان به حق آن حضرت (ص) يعنی امام علی (ع) و يازده امام از نسل او (ع) به نام «زندگی اسلامی» ارائه می¬شود؛ باشد که چراغی فراسوی مؤمنان و حق طلبان باشد، تا با عمل به اين برنامه به سعادت دنيا و آخرت برسند و شادکام زندگی کند؛ چه آن¬که هنر شادکامی نیاموخته با همه نعمت¬های دنیا شادکام نشود.
مطالعه آيات و احاديث در زمينه «زندگی اسلامی» با مقايسه با معيارهای علمی و بهداشتی، حقّ تقدّم اسلام و پيشوايان عالی¬قدر اسلام را روشن¬تر می¬سازد؛ زيرا آن بزرگواران قرن¬ها پيش بدون امکانات تجربی و آزمايشگاهی، با الهام و امداد غيبی، بسياری از اصول و معيارهای بهداشتی و ضوابط حفظ الصّحه را بيان داشته¬اند.
مطالعه اين کتاب و امثال آن سبب می¬شود که انسان با به کار بستن دستورها و معيارهای اسلامی عمری طولانی با سلامت کامل داشته باشد.
امام صادق (ع) می¬فرمايد: «خُذ لِنُفسِکَ مِن نَفسِکَ؛ خُذ منها فی الصِّحَّةِ قَبلَ السُّقمِ وَ فی القُوَّةِ قَبلَ الضَّعفِ وَ فی الحَياةِ قَبلَ المَماتِ: از نيروها و استعدادهايت برای رشد تکامل انسانی خود استفاده کن، قبل از بيماری از سلامت خود بهره گير، قبل از ضعف و ناتواني از سلامتی خود استفاده لازم کن و قبل از مرگ از زندگيت بهره گير.» (کافی 2/455)
دکتر رحمت الله قاضيان