سایت اصول دین

ازدواج علي (ع) با فاطمه زهرا (س)

دکتر رحمت الله قاضیان

ازدواج علي (ع) با فاطمه زهرا (س).

از جمله¬ي حوادث رمضان سال دوّم هجري، ازدواج مبارك اميرمؤمنان (ع) با حضرت فاطمه (س) دخت گرامي رسول الله (ص) است. بزرگان صحابه از جمله ابوبكر و عمر و عبدالرّحمان بن عوف به خواستگاري حضرت فاطمه (س) رفته بودند؛ ولي پيامبر (ص) اِبا نموده و فرموده بود: «من در مورد ازدواج فاطمه (س) منتظر فرمان و دستور خداوند هستم» تا آن¬كه روزي ابوبكر و عمر با هم گفتند: گويا پيامبر (ص) فاطمه (س) را براي علي (ع) نگه داشته است؛ ازاين¬رو، به سراغ علي (ع) رفتند و او را در نخلستاني يافتند كه مشغول آبياري درختان خرما بود و به او پيشنهاد خواستگاري حضرت فاطمه (س) از رسول خدا (ص) را دادند. علي (ع) گفت: من چيزي ندارم. به اوگفتند: پيامبر (ص) از تو چيزي نمي¬خواهد؛ پس علي (ع) هم كه خود مايل به اين كار بود، وضو ساخت و دو ركعت نماز گزارد و به خانه¬ي رسول خدا (ص) رفت؛ ولي حيا نمود كه با آن حضرت در اين مورد حرفي بزند، پس برگشت. روز بعد هم علي (ع) به خدمت رسول خدا (ص) رفت، ولي باز حيا نمود و برگشت. و چون روز سوّم هم به خدمت رسول خدا (ص) رفت، آن حضرت به او فرمود: اي علي، آيا خواسته¬اي داري؟ عرض كرد: آري. فرمود چيست؟ حضرت علي (ع) پاسخي نداد. پيامبر (ص) كه ديد علي (ع) اگر حرفي داشته است بي¬پروا و به راحتي آن را بيان داشته و از اين¬كه جبرئيل دستور ازدواج حضرت فاطمه (س) را با علي (ع) را آورده بود و از سكوت و چهره¬ي علي (ع) مقصود او را دريافت. ازاين¬رو، به او فرمود: براي خواستگاري فاطمه (س) آمده¬اي؟ علي (ع) عرض كرد: آري. رسول خدا (ص) فرمود: بگذار موضوع را با زهرا (س) در ميان نهم؛ و چون مطلب را با او در ميان نهاد، حضرت زهرا (س) سكوت نمود. پيامبر (ص) از سكوتش رضايت او را فهميد؛ ازاين¬رو، تكبير گفت. آن¬گاه به علي (ع) فرمود: از مال دنيا چه داري؟ علي (ع) عرض كرد: شمشيري و اسبي و زره¬اي و شتري. رسول خدا (ص) فرمود: به اسب و شتر و شمشير نيازمندي، ولي زره خود را مي¬تواني صرف اين كار كني. علي (ع) زره خود را به عثمان بن عفّان فروخت و پول آن را كه چهار صد و هفتاد درهم بود آورد و در مقابل پيامبر (ص) نهاد. رسول خدا (ص) مقداري از آن پول را به ابوبكر داد، تا با عمّار ياسر و چند نفر ديگر به بازار رود و براي حضرت زهرا (س) جهيزيّه تهيّه نمايد؛ و آن¬گاه پيامبر (ص) به كمك زنانش وسائل عروسي حضرت زهرا (س) را فراهم ساخت. پيامبر (ص) مسلمانان را گِرد آورد و به آنان فرمود: «خداوند فرمانم داده است كه دخترم فاطمه (س)‌ را به همسري علي (ع) درآورم و من او را به چهارصد مثقال نقره به ازدواج علي درآوردم، اي علي، آيا به اين ازدواج راضي هستي؟ علي (ع) گفت:‌ «آري، اي رسول خدا» و به حالت سجده خداي را سپاس گفت. پيامبر (ص) فرمود: «‌خداوند مباركتان گرداند و از شما، بسيار و پاك بروياند.»

جهيزيه¬ فاطمه¬ي زهرا (س) عبارت بودند از: پيرهني هفت درهمي،‌ الاغي چهار درهمي يك پارچه¬ي سياه خيبري، دو تشك كنفي كه در يكي ليف خرما و در ديگري پشم گوسفند تعبيه شده بود،‌ چهارعدد بالش چرم طائفي، پرده¬اي پشمي، زيراندازي حصيري، بادبزني دستي، لگني مسي براي شستن لباس، يك مشك، قدحي و يك آفتابه و يك كوزه.

آن¬گاه پيامبر (ص) به علي (ع) فرمود: منزلي مهيّا كن. علي عرض كرد: منزلي غير از منزل حارث بن نعمان نيست. پيامبر (ص) فرمود: ما ديگر از حارثه حيا مي¬كنيم، تمام اتاق¬هايش را گرفته¬ايم. اين سخن به گوش حارثه رسيد، به نزد رسول خدا (ص) رفت و عرض كرد: اي رسول خدا، من و مالم براي خدا و رسولش هستيم. پيامبر (ص) او را دعا كرد و علي (ع) و حضرت زهرا (س) جهت عروسي به خانه او رفتند.

حصرت علي (ع) وليمه¬اي ترتيب داد و پس از صرف غذا، پبامبر (ص) دخترش را نزد خود طلبيد. ولي چون حيا سراپايش را فراگرفته بود در حال رفتن به طرف پدرش لغزيد و پيامبر (ص) دست او را گرفت و گفت: خدا تو را از تمام لغزش¬ها مصون دارد؛ آن¬گاه دست او را در دست علي (ع) گذاشت و فضايل هر يک را براي ديگري بيان نمود.

(بحارالأنوار 43/99 تا 126) و (اُسد الغابه، مادّه فاطمه دختر پيامبر) و (لغت¬نامه¬ دهخدا)

خداوند در خطابی به پيامبر گراميش فرمود: «لَو لَم اَخلُق عَليّاً، لَما کانِ لِفاطِمَةَ ابنَتِکَ کُفوٌ عَلی وَجهِ الاَرضِ: اگر علی را نمی آفريدم؛ هرگز برای دخترت فاطمه همتايی در روی زمين نبود». (بحارالانوار 33/9)

«ابن¬اثبر» گويد: امّ¬سلمه گفته: «آيه¬ تطهير در خانه¬ي من نازل شد و رسول خدا (ص) به دنبال فاطمه و علي و حسن و حسين (ع) فرستاد و فرمود: «اين¬ها اهل بيت من¬اند.» و به نقل انس بن مالك رسول خدا (ص) تا شش ماه هنگامي كه از درِ خانه¬ي فاطمه (س) براي نماز صبح عبور مي¬فرمود، مي¬گفت:‌ «نماز، اي اهل بيت محمّد «اِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ اَهلَ البَيتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطهيرًا»‌... «جميح بن عمير تميمي» گفته: «از عايشه پرسيديم: چه كسي از مردم، نزد رسول خدا (ص) محبوب¬تر بود؟‌ گفت: «فاطمه (س) گفتيم:‌ و از مردان؟‌ عايشه گفت: شوهرش». (اُسْدُ الغابه، مادّه¬ فاطمه بنت محمّد (ص))

امام صادق (ع) ¬فرمود: علي (ع) هيزم مي¬آورد، آب مي¬كشيد و خانه را جارو مي¬كرد و فاطمه (س) آسيا مي¬كرد و خمير مي¬ساخت و نان مي¬پخت. (مجموعه ورّام 2/162)

«امام صادق (ع)» فرموده: اگر خداي تعالي اميرمؤمنان (ع) را براي فاطمه (س) نمي¬آفريد، هيچ همسري براي فاطمه (س) نبود. (کافي، حديث 1245). چون حضرت فاطمه (س) معصوم بوده و هيچ گناه و اشتباهي نمي¬کرده؛ و از طرفي اطاعت شوهر لازم است؛ پس چگونه مي¬شده، کسي که اشتباه نمي¬کند از اشتباهات و خطاهاي غيرمعصوم اطاعت نمايد؟

علي (ع) گويد: روزي وارد منزل شدم، ديدم پيامبر (ص) به در حالي که حسن سمت راست و حسين طرف چپ و فاطمه پيش رويش نشسته بودند، فرمود: اي حسن و اي حسين، شما دو کفه¬ي ترازو و فاطمه زبانه¬ي آن است، دو کفه جز به وسيله¬ي زبانه يک¬سان و هم¬آهنگ نمي¬شوند و زبانه نيز جز بر روي دو کفه استوار نمي¬شود. شما دو نفر امام هستيد... و مادرتان داراي مقام شفاعت است. (کشف الغمّه 1/506)

امام حسن (ع) فرموده: شب جمعه¬اي مادرم فاطمه (س) در محراب به عبادت پرداخت و تا هنگام دميدن سپيده صبح در رکوع و سجود بود؛ شنيدم که اسامي يکايک مردان و زنان با ايمان را برد و برايشان دعا کرد و براي خود از خدا چيزي نخواست، به آن حضرت گفتم: اي مادر، چرا همان¬گونه که براي ديگران دعا مي¬کني براي خويشتن دعا نمي¬کني؟ فرمود: فرزندم، بايد همسايه را بر خود مقدّم داشت. (بحارالانوار 43/81)

امام حسين (ع) فرموده: پيامبر (ص) فرمود: فاطمه شادماني قلبم مي¬باشد، دو پسرش ميوه¬ي دلم و شوهرش نور ديدگانم و پيشوايان از فرزندانش امين¬هاي پروردگارم¬ و رشته¬ي پيوند ميان او و آفريدگانش مي¬باشد؛ هرکس به آن ريسمان چنگ زند نجات يافته و هر که از آن تخلف ورزد نابود خواهد شد. (فرائدالسّمطين 2/5)

امام کاظم (ع) فرمود: در خانه¬اي که اسم محمّد يا احمد يا علي يا حسن و يا حسين و از زنان اسم فاطمه (س) باشد فقر وارد نخواهد شد. (سفينة البحار 1/662)

علي (ع) فرموده: وقتي با زهرا ازدواج كردم، جز پوست گوسفندي نداشتيم؛ شب¬ها رويش مي¬خوابيديم و روزها رويش شترمان را علف مي¬داديم. (مجموعه¬ ورّام 2/28)

رسول خدا (ص) فرموده: خداوند تعالي در حديث قدسي فرموده: اي احمد، اگر تو نبودي افلاك را نمي¬آفريدم، و اگر علي نمي¬بود تو را نمي¬آفريدم، و اگر فاطمه نبود شما دو تن را نمي¬آفريدم. (کشف الآلي، تأليف صالح بن عبدالوهاب، صفحه 3)

روزی پيامبر (ص) به امّ¬ايمن فرمود: چه در چادر داری؟ گفت فلانه را عروس كردند و بر او نثار ريختند و من از نثار او برگرفتم؛ سپس امّ¬ايمن گريست و گفت: فاطمه را تزويج كردي و چيزی بر او نثار نكردي؟ فرمود: ام¬ّايمن چرا دروغ مي¬گويي، خدای تبارك و تعالي چون فاطمه را به علي تزويج كرد، دستور داد كه درختان بهشت بر اهل آن از زيور و جامه و ياقوت و درّ و زمرّد و استبرق نثار كردند و خدا درخت طوبي را بخشش فاطمه نمود و آن را در منزل علي (ع) نهاد. (امالي صدوق، مجلس 48 حديث 3)


کتاب امام علی (ع)

دکتر رحمت الله قاضیان